Rijd Nederland in 2050 naar fossielvrij.
Om de klimaatdoelen van Parijs te halen, moeten we nú beginnen. Duurzame alternatieven voor vervoer zijn hierbij cruciaal: elektrische voertuigen en hernieuwbare brandstoffen zorgen per direct voor een beter klimaat. Ontdek hoe jij 100% fossielvrij kunt rijden en begin direct.
Hoe kan brandstof duurzaam zijn?
Op weg naar een groene toekomst winnen duurzame vervoersalternatieven steeds meer aan terrein, met elektrisch als toekomstige standaard. Maar op de korte termijn hebben we méér nodig. Ontdek hier hoe hernieuwbare biobrandstoffen direct bijdragen aan een beter klimaat. Dat zijn ook de opties die we nodig hebben voor schepen en vliegtuigen.
Dit is biomassa
Biomassa omvat resthout, groenafval en ongebruikte delen van gewassen. Door hiervoor te kiezen, benutten we efficiënt reststromen.
Meer CO2-opname
Bij verbranding van biobrandstoffen komt koolstof vrij. Planten nemen dit op, en maken de lucht schoner. Hoe meer biobrandstoffen we gebruiken, hoe meer planten groeien en de lucht zuiveren.
Van biomassa tot brandstof
Met moderne technieken maken we hernieuwbare brandstoffen waarvan we de fossiele variant nu ook al in onze verbrandingsmotoren gebruiken.
Begin vandaag nog
Onze auto’s, vliegtuigen en schepen kunnen al draaien op bijgemengde biobrandstof. Dat is goedkoop, duurzaam, en behoudt het vermogen van de voertuigen.
Duurzaam tanken in Nederland
Om je te helpen bij je groene overstap, verzamelden we alle locaties in Nederland waar je duurzaam kunt tanken in onderstaande kaart. Zo zie je meteen waar jij terechtkunt. Heb je aanpassingen of nieuwe locaties voor deze kaart?
Veelgestelde vragen
Kijk hier voor antwoorden op veelgestelde vragen over Driven by Nature en hernieuwbare brandstoffen.
In Nederland hebben biobrandstoffen die bijgemengd worden in diesel het grootste aandeel van alle biobrandstoffen (68%). De in Nederland gebruikte biobrandstoffen in diesel zijn bijna volledig gemaakt van afval- en reststromen. Voor benzine (31% aandeel van totale biobrandstoffen) komen de bijgemengde biobrandstoffen (voornamelijk ethanol) in grote mate uit gewas-gebaseerde grondstoffen. Groengas wordt veelal gewonnen uit rioolwaterzuivering. De brandstoffen kunnen in Nederland zijn gemaakt of ingekocht van buitenlandse (meestal Europese) bedrijven.
Het korte antwoord is: biobrandstof vervangt fossiel. Het broeikaseffect wordt versterkt door een toenemend gehalte CO2 in de atmosfeer, CO2 komt vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen. Gebruik van biobrandstoffen doorbreekt dit. Bij biobrandstoffen is de kringloop als volgt: planten nemen koolstof uit de lucht op en gebruiken het als bouwstof. Van deze bouwstof wordt brandstof gemaakt. Verbranding geeft weer koolstof die planten weer opnemen: een gesloten kringloop en geen toenemende hoeveelheid CO2 in de atmosfeer.
Nederland heeft verschillende biobrandstofbedrijven. In Rotterdam staat een van de grootste hernieuwbare dieselfabrieken ter wereld (Neste) en de grootste Europese ethanolfabriek (Alco Energie Rotterdam). Er zijn verder in Nederland ook verschillende groengasproducenten. Verder importeren Nederlandse leveranciers biobrandstoffen uit het buitenland, zoals bijvoorbeeld van UPM uit Finland. Een groot deel van de Nederlandse producenten en leveranciers heeft zich georganiseerd in het Platform Hernieuwbare Brandstoffen.
Op de website van het Platform is ook een kaart te vinden met alle productielocaties van hernieuwbare brandstoffen in Nederland. Zie https://www.hernieuwbarebrandstoffen.nl/factsheets/kaart-productie-hernieuwbare-brandstoffen-in-nl
In Nederland moeten hernieuwbare brandstoffen voldoen aan Europese en Nederlandse regelgeving.
Hernieuwbare brandstoffen van niet-biogene oorsprong (e-fuels) moeten een minimum van 70% aan broeikasgasbesparing hebben vergeleken met de fossiel referentie, van bron tot gebruik gerekend. Daarnaast moet aangetoond dat de hernieuwbare elektriciteit waarvan de brandstof is gemaakt additioneel is geproduceerd. En dus niet elders uit de markt wordt ‘getrokken’ waar dan voor die energiebehoefte fossiele brandstoffen worden ingezet.
De regels voor duurzame biobrandstoffen vereisen een soortgelijk niveau van broeikasgasbesparing. Daarnaast moeten ze voldoen aan verdere kwaliteitseisen en aan hoge eisen voor duurzaamheid. De grondstoffen mogen bijvoorbeeld niet afkomstig zijn uit (kwetsbare) natuurgebieden. Alle brandstofleveranciers en leveranciers in de aanvoer- en productieketen moeten gecertificeerd zijn volgens een duurzaamheidschema dat is goedgekeurd door de Europese Commissie.
Wanneer hernieuwbare brandstoffen op de Nederlandse markt gebracht worden, controleert de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) of aan de voorwaarden is voldaan. De NEa is een belangrijk bestuursorgaan dat toezicht houdt op hernieuwbare energie in het vervoer en ervoor zorgt dat we hernieuwbare brandstoffen gebruiken zonder nadelige effecten voor mens en planeet.
Bij elke tankbeurt tank je nu al zo’n 5 à 7% biobrandstoffen. Dat zit standaard bijgemengd. Met een benzineauto kun je in veel gevallen ook E10 tanken, dit bevat tot 10% biobrandstof. Kijk of je auto geschikt is voor deze brandstof op e10check.nl. Bij een continue groeiend aantal tankstations in Nederland kun je terecht voor 100% groengas of voor dieselproducten met een hoger aandeel bijgemengde hernieuwbare diesel. Kijk op onze kaart voor een overzicht van welke hernieuwbare brandstofproducten waar te verkrijgen zijn.
In gewone Euro 95 of diesel zit al een laag percentage biobrandstoffen. Dat is al in de Euro 95- en de dieselprijs verrekend. Groengas is aan de pomp goedkoper dan diesel en benzine. Voor hernieuwbare diesel betaal je per volle tank iets meer, maar dan rijd je wel 100% groen met je huidige voertuig. Soms wordt standaarddiesel aangeboden met een extra 20% of 30% hernieuwbare diesel bijgemengd. Dan zijn de meerkosten iets lager.
Elektrische auto’s gaan er steeds meer komen. Maar niet iedereen kan nu al overstappen. Veel mensen rijden voorlopig nog met een brandstofmotor. De inzet van duurzame biobrandstoffen brengt het gebruik van fossiele brandstoffen nu al terug. En daarmee gaat de CO2-uitstoot van bestaande voertuigen omlaag. Als alle bestaande auto’s met brandstofmotor op meer biobrandstoffen rijden, dan levert dat per direct een grote CO2-winst op.
Daarnaast is elektrificatie niet voor elk vervoersmiddel een realistische optie. Vliegtuigen, grote zeeschepen en vrachtwagens hebben nog lang vloeibare of gasvormige brandstoffen nodig. Door biobrandstoffen te gebruiken kunnen ook deze vervoerstypen verduurzamen.
Met slechts een kleine ingreep kun je je auto geschikt maken voor nog duurzamere opties dan E10.
Flexifuel-motor
Een van de mogelijkheden is het ombouwen van je benzinemotor naar een flexifuel-motor, door middel van een E85-inbouwkit. De flexifuel-motor kan herkennen welke verhouding ethanol/benzine de brandstof heeft. Dat maakt de motor geschikt om op alle soorten benzine-ethanolmengsels te rijden. De flexifuel-motor kan benzinemengsels aan met een maximum van 85% ethanol (en 15% benzine). In veel Europese landen (waaronder Frankrijk en België) zijn E85-inbouwkits beschikbaar. Er bestaan ook voertuigen met een ingebouwde flexifuel-motor. Zie FAQ 14.
Deze E85 is slechts op een aantal plekken te tanken in Nederland. Zie de tanklocatiekaart. In andere landen, zoals Frankrijk, zijn er meer plekken waar je E85 kan tanken. Het is daar zelfs goedkoper dan benzine.
LPG
Er zijn ook andere ombouwopties. Zo kun je eenvoudig je benzineauto aanpassen zodat die op LPG kan rijden. LPG is goedkoper dan benzine. Het gebruik van LPG leidt tot ongeveer 20% minder CO2-uitstoot dan benzine. LPG-motoren stoten ook aanzienlijk minder schadelijke stoffen zoals roet, fijnstof en stikstof uit. Houd er wel rekening mee dat het inbouwen van een LPG-tank ruimte kost in de auto en daarnaast auto ook zwaarder maakt, wat weer invloed heeft op de wegenbelasting. Om te berekenen of LPG voordeliger is voor jou kun je kijken op https://www.prins-afs.com/rekenmodule. LPG wordt gemaakt van aardolie en is dus een fossiele brandstof. Er is in Nederland nog geen groene LPG op de markt, maar er wordt hard aan gewerkt om dat op korte termijn voor elkaar te krijgen. Dan zal de CO2-winst nog groter zijn.
Groengas
Een derde optie is een aanpassing van je motor zodat die op gas kan rijden. In dat geval kun je 100% groengas tanken (voor auto’s is dit bio-CNG). Groengas is ook goedkoper dan benzine. Anders dan reguliere CNG is groengas hernieuwbaar en niet gemaakt van aardgas. Er zijn inmiddels overal in Nederland groengastankstations. Groengas zorgt voor ruim 70% minder CO2-uitstoot dan diesel en benzine. Soms is de uitstoot zelfs 100% minder. Een auto op gas rijdt stil en schoon, met een lage uitstoot van roet of fijnstof.
In het algemeen is rijden op LPG goedkoper dan benzine en heeft een LPG-motor een hele lage uitstoot van fijnstof. Die motoren kunnen in principe op 100% groene LPG rijden. Groene LPG is echter nog niet verkrijgbaar bij Nederlandse tankstations. Er wordt hard aan gewerkt deze brandstof beschikbaar te maken. Wanneer dat gebeurt, kun je deze direct tanken en rij je voortaan volledig fossielvrij.
De meeste energie in niet-voor-de-weg-bestemde machines wordt gebruikt in de bouw- en landbouwsector. Neem bijvoorbeeld in hijskranen, bulldozers of tractoren. De motoren die in deze machines worden gebruikt lijken op die van het wegtransport. Het zijn veelal dieselmotoren. Sommige machines kunnen worden aangedreven door directe elektriciteit (bijv. kranen), andere kunnen werken op batterijen. Zware machines die zich verplaatsen (bijv. graafmachines en tractoren) zijn minder geschikt voor elektrische aandrijving en zullen naar verwachting voor langere tijd op brandstof rijden. Deze motoren zouden hoge percentages hernieuwbare diesel of biodiesel kunnen gebruiken en met een bescheiden aanpassing zouden ze ook kunnen draaien op zuivere of hoge mengsels methanol.
Beide brandstoffen kunnen worden gemaakt van oliehoudende gewassen zoals raapzaad en koolzaad, maar in de praktijk worden ze veelal gemaakt van afvalstromen zoals gebruikt frituurvet of dierlijke vetten.
Biodiesel of Fatty Acid Methyl ester (FAME) heeft een andere chemische opbouw dan fossiele diesel. Daarom kan FAME slechts tot een bepaald percentage worden bijgemengd zonder dat het de brandstofcompositie al te veel verandert. In standaard diesel is tot 7% biodiesel bijgemengd. Blends met tot 30% biodiesel zijn ook mogelijk, hiervoor is wel een check van de motorgarantie nodig. Wil je gebruik maken van blends met nog hogere percentages biodiesel, dan moet de motor aangepast worden. Door de chemische opbouw van FAME is de brandstof vatbaar voor bacteriegroei en oxidatie en daarom beperkt houdbaar (ongeveer 6 maanden).
Synthetische hernieuwbare diesel wordt ook wel HVO genoemd en behoort tot een van de XTL (anything to liquid) routes. Deze brandstof is qua chemische opbouw gelijk aan fossiele diesel en kan daarom 1-op-1 fossiele diesel vervangen of tot hoge percentages worden bijgemengd zonder de brandstofcompositie te veranderen. De kwaliteit van deze brandstof wordt niet beïnvloed door bacteriegroei of oxidatie.
De B7 is een standaard dieselproduct dat verkocht wordt op ieder tankstation. Het mag tot maximaal 7% biodiesel (FAME) bevatten. FAME is een volledig hernieuwbare brandstof, maar heeft een andere samenstelling dan fossiele diesel. Daarom zijn er afspraken gemaakt over het aandeel FAME dat mag worden bijgemengd in standaard dieselproducten.
Aan de pomp kan daar in elke dieselmotor nog tot 30% hernieuwbare synthetische diesel (HVO) aan worden toegevoegd. Het brandstofproduct blijft in dat geval B7 heten omdat de hernieuwbare diesel de samenstelling van het dieselproduct niet verandert.
De namen voor benzineproducten kunnen wat verwarring opwekken. Euro 95, Euro 98 of Super 98, E5, E10. Hoe je deze termen moet begrijpen leggen we hier uit.
De bekendste aanduidingen voor de brandstofproducten aan de pomp waren voorheen de Euro 95 of Euro 98. De getallen ’95’ en ‘98’ verwijzen naar het octaangehalte en duiden de klopvastheid van de brandstof aan. De meeste auto’s kunnen prima overweg met de standaard Euro 95, maar sommige sportieve of oude auto’s hebben benzine met octaangetal 98 nodig.
Sinds 2019 worden de benzineproducten niet meer in de eerste plaats aangeduid met een naam die verwijst naar het octaangehalte, maar wordt verwezen naar de maximale hoeveelheid bio-ethanol die is bijgemengd in de brandstof. In E10 is maximaal 10% bio-ethanol bijgemengd. De E10 heeft in de praktijk ook altijd een octaangehalte van 95 en heeft daarmee de Euro 95 vervangen. 90% van de auto’s kan zonder problemen op E10 rijden, maar voor sommige oudere auto’s zorgt het hogere ethanolpercentage soms voor problemen in de motor. De E5 bevat tot maximaal 5% ethanol en heeft in de praktijk ook een hoger octaangehalte. Deze is dus geschikter als je auto niet goed overweg kan met E10.
Check via deze link (https://www.e10check.nl/) of je motor geschikt is voor E10.
Omdat de meeste moderne benzinemotoren technisch ook probleemloos op 20% ethanol kunnen rijden, kijken partijen in de markt of E20 beschikbaar gemaakt kan worden aan de pomp.
Autofabrikanten kunnen ook flexibele benzinemotoren op de markt brengen die standaard kunnen rijden op E85, een brandstof die bestaat uit tot 85% ethanol met nog maar 15% benzine. Deze FFV’s (Flexible Fuel Vehicle) zijn in landen als de VS en Brazilië erg populair. In Nederland waren ze ook verkrijgbaar, maar op het moment zijn ze alleen tweedehands te koop. De beschikbaarheid van E85 is in Nederland klein. In andere landen, zoals Frankrijk, zijn er meer opties om E85 te tanken. E85 is daar zelfs goedkoper dan benzine.
E85-inbouwkit
Het is ook mogelijk om je auto met benzinemotor aan te passen zodat deze op E-85 kan rijden. Hierover meer bij de FAQ vraag: 'Wat zijn de aanpassingen die ik kan doen aan mijn motor?'
E-fuels zijn synthetische brandstoffen die worden gemaakt met behulp van elektriciteit en afgevangen CO2. De elektriciteit wordt gebruikt voor elektrolyse: een proces waarbij water wordt gesplitst in zuurstof en waterstof. De waterstof wordt gecombineerd met de afgevangen CO2 om een e-fuel te maken.
E-fuels zijn volledig hernieuwbare brandstoffen als de elektriciteit die gebruikt wordt is geproduceerd uit hernieuwbare bronnen. We spreken dan ook wel van hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong of RFNBO’s (renewable fuels of non-biological origin).
Als je kijkt naar de kosten voor het bezit en gebruik van een vrachtwagen gedurende de hele levensduur van het vervoersmiddel (de total cost of ownership, ofwel TCO), dan zijn sommige groene brandstofopties al competitief met fossiele diesel. Het gebruik van deze opties kan wel een aanpassing aan de motor vereisen.
Studio Gear Up heeft in opdracht van het Platform Hernieuwbare Brandstoffen en RVO in kaart gebracht hoe de kosten voor het bezit en gebruik van een vrachtwagen zich over de tijd ontwikkelen bij gebruik van verschillende brandstoffen. Deze studie laat zien hoe de verschillende motor-brandstofcombinaties op totale kosten vergelijken. Deze total cost of ownership analyse is te vinden via https://www.studiogearup.com/to-drop-in-or-to-adapt-the-engine/
Negatieve emissies komen tot stand doordat een brandstof bovenop CO2-neutraliteit, als het ware extra emissies uit de atmosfeer haalt. Dit gebeurt wanneer een brandstof geproduceerd wordt met biomassa (dit is CO2-neutraal), en er tijdens de productie van die brandstof gebruik wordt gemaakt van koolstofafvang of CCS – Carbon Capture and Storage. Wanneer deze koolstof permanent wordt opgeslagen in geologische formaties of voor lange tijd in producten zoals gebouwen, dan wordt effectief CO2 uit de atmosfeer gehaald.
In plaats van opslag, kan de afgevangen biogene CO2 ook worden gebruikt in productieprocessen, bijvoorbeeld voor de productie van e-fuels, en daarmee een fossiele CO2 vervangen. We spreken dan van CCU – Carbon Capture and Utilisation.
Deze combinatie van energieproductie uit biomassa, gecombineerd met koolstofafvang wordt daarom vaak aangeduid als BECCU/S – Bio Energy with Carbon Capture and Utilisation or Storage.
Als je kijkt naar de kosten voor het bezit en gebruik van een auto gedurende de hele levensduur van het vervoersmiddel (de total cost of ownership, ofwel TCO) dan kan een elektrische auto al voordeliger zijn dan een auto met verbrandingsmotor. Dat blijkt uit onderzoek van RVO (https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/08/17/bijlage-2-handreiking-tco-berekening-juni-2023).
Voor elektrisch rijden biedt de overheid een aantal subsidieregelingen aan: dit geldt voor particulieren, bedrijfsauto’s, bussen en trucks. Kijk op https://www.rvo.nl/onderwerpen/elektrisch-vervoer-0#financiële-ondersteuning of je in aanmerking komt voor een van deze regelingen.
Hernieuwbare brandstoffen zijn brandstoffen gemaakt van hernieuwbare energiebronnen. Er zijn twee categorieën:
Als de hernieuwbare energiebron een biogene grondstof is (biomassa) dan noemen we de brandstof een biobrandstof. Voldoet de biobrandstof aan de duurzaamheidsregels die de Europese Commissie heeft gesteld dan spreken we van een duurzame biobrandstof.
Een andere categorie hernieuwbare brandstoffen zijn ‘hernieuwbare brandstoffen van niet-biogene oorsprong’ (in het Engels Renewable Fuels of non-biological origin, afgekort RFNBO. Vaak worden de termen e-fuels of synthetische brandstoffen gebruikt. Van belang hierbij is dat gekeken wordt waar de energie in de brandstof vandaan komt. De brandstof wordt gemaakt van hernieuwbare waterstof en CO2 (die uit de huidige koolstofkringloop wordt afgevangen en hergebruikt zodat er geen sprake is van nieuwe toevoeging van de CO2 in de atmosfeer, zoals het geval is bij fossiele energiebronnen). De hernieuwbare waterstof wordt weer gemaakt op basis van hernieuwbare elektriciteit door water (H2O) te splitsen in waterstof en zuurstof.
Wie zijn wij?
Driven by Nature is een initiatief van Platform Hernieuwbare Brandstoffen. Wij zijn een onafhankelijke organisatie die zich inzet om fossiele brandstoffen in de transportsector terug te dringen. Dat doen we door hernieuwbare brandstoffen in verschillende transportsectoren te ontwikkelen, analyseren en onderzoeken. Met de uitkomsten zetten we verandering in gang.
